Steuntje in de rug?

Financiering

Hier zetten we voor u de mogelijkheden voor financiering op een rij.

Subsidie voor instandhouding van rijksmonumenten (Sim)

Als eigenaar van een rijksmonument kunt u subsidie of een goedkope lening van het rijk ontvangen voor de kosten van instandhouding van uw pand.

Eigenaren van rijksmonumentale woonhuizen kunnen aanspraak maken op een lening of een woonhuissubsidie (in plaats van de eerdere belastingvoordeel-regeling). Een woonhuis is een gebouw dat in oorsprong geheel of gedeeltelijk voor bewoning is gebouwd, of een ander gebouw dat inmiddels voor meer dan 50 procent van de oppervlakte voor bewoning in gebruik is. Aanvragen kan jaarlijks achteraf, tussen 1 maart en 30 april. De verdere uitleg van de woonhuissubsidie vindt u op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

De subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) regelt de verdeling van de beschikbare budgetten voor instandhouding van beschermde rijksmonumenten die geen woonhuizen zijn. De Sim-subsidie wordt berekend aan de hand van een 6 jaren instandhoudingsplan (PIP) en bedraagt 60% van de totale subsidiabele kosten. De maximale subsidiabele kosten worden bepaald aan de hand van de herbouwwaarde van het monument (behalve voor molens, archeologische en groene monumenten). Instandhoudingssubsidie kan ieder jaar van 1 februari tot en met 31 maart aangevraagd worden. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beoordeelt de subsidieaanvragen. Voor de toewijzing gelden wel voorwaarden en prioriteiten. Op monumenten.nl staat hoe deze subsidie werkt, daar kunt u de subsidie ook aanvragen.

Belastingvoordeel rijksmonumenten

Alle uitgaven voor in 2018 gemaakte onderhoudskosten voor een rijksmonument komen nog in aanmerking voor fiscale aftrek. De onderhoudskosten in 2019 niet meer. Eigenaren die recht hadden op belastingvoordeel kunnen een subsidie aanvragen voor instandhoudingskosten Heeft u uw onderneming in uw rijksmonument of behoort het pand tot een werkzaamheid, dan gelden dezelfde fiscale regels als voor gewone bedrijfspanden. Zie voor meer informatie de website van de belastingdienst.

Lening rijksmonumenten

Is de subsidie geen goede optie, dan is er voor rijksmonumenten ook de mogelijkheid om een laagrentende lening aan te vragen. Deze wordt verstrekt door het Nationaal Restauratiefonds. Meer informatie over de voorwaarden staat op de website monumenten.nl.

Aanvullend financieren rijksmonumenten

Voor een deel van de kosten voor instandhouding van een rijksmonument kan de eigenaar een bijdrage krijgen in de vorm van een subsidie of een laagrentende lening. Maar er zijn altijd kosten die voor eigen rekening van de eigenaar komen. Het Nationaal Restauratiefonds kan ook die kosten financieren met een Totaal-financiering voor het hele project.

RestauratieWijzer rijksmonumenten

Voor eigenaren van rijksmonumentale woonhuizen heeft het Nationaal Restauratiefonds een extra adviesdienst: de RestauratieWijzer. Hiermee wordt u op procedureel en financieel gebied snel wegwijs gemaakt in monumentenland. Dit door ondermeer een persoonlijke begeleiding voorafgaand en tijdens uw restauratieproces. Kijk voor een informatief stappenplan op de website van het Nationaal Restauratiefonds.

Kerken Nevenfunctie-Lening

Het Nationaal Restauratiefonds stimuleert multifunctioneel gebruik van kerkgebouwen. Voor aanpassing van rijksmonumentale kerkgebouwen kan een laagrentende lening worden afgesloten. Met deze Kerken Nevenfunctie-Lening kunnen werkzaamheden gefinancierd worden die nodig zijn om faciliteiten aan te brengen in de kerk, zoals sanitaire voorzieningen, verwarming of een pantry. Op deze manier kan de kerk naast de eredienst ook gebruikt worden voor concerten, tentoonstellingen, vergaderingen, enz. Het Nationaal Restauratiefonds wil met de Kerken Nevenfunctie-Lening niet alleen kerken ondersteunen, maar ook laten zien dat blijvend gebruik goed is voor monumenten.

De opzet is dat de rente en aflossing terugkeert in het fonds. Op die manier kunnen er in de toekomst opnieuw leningen verstrekt worden die bijdragen aan het behoud van monumentale kerken. Of een kerk in aanmerking komt voor de Kerken Nevenfunctie-lening is afhankelijk van een aantal voorwaarden. Kijk voor deze voorwaarden en meer informatie over de regeling op de website van het Nationaal Restauratiefonds.

Herbestemming

De rijkssubsidieregeling Stimulering Herbestemming Monumenten bevordert duurzaam gebruik van monumenten.
De rijksoverheid kan bijdragen in de kosten
- om de haalbaarheid van een herbestemming te onderzoeken;
- om het monument in de tussentijd wind- en waterdicht te houden.

Belangrijke uitgangspunten zijn:
- de regeling geldt niet alleen voor monumenten die door rijk, provincie of gemeente als beschermd monument zijn aangewezen, maar ook voor andere panden; bij de laatste categorie moet het dan wel gaan om monumenten die naar het oordeel van burgemeester en wethouders van de desbetreffende gemeente van monumentale waarde zijn.
- monumenten die eigendom zijn van de rijksoverheid, zijn uitgesloten van subsidiëring, evenals woonhuizen; voor de laatste categorie monumenten zijn andere financieringsmogelijkheden voorhanden.

De hoogte en criteria voor de verdeling van de subsidie worden per jaar vastgesteld. U kunt subsidie jaarlijks aanvragen in de periode van 1 oktober t/m 30 november. De aanvraagformulieren zijn te vinden op monumenten.nl

Het Kenniscentrum Herbestemming Noord kan u ook ondersteunen in de aanvraag van deze subsidie en het voorbereiden van een herbestemmingsplan.

Provinciale Subsidieregeling Monumenten

Friese monumenten kunnen met hulp van de provincie Fryslân gerestaureerd en herbestemd worden. Naast een impuls voor het Friese karakteristieke erfgoed levert dit ook werkgelegenheid op en leerlingplekken voor het restauratieambacht. Jaarlijks wordt de subsidie bekendgemaakt voor de zomer en opengesteld in september. De subsidie is onder andere beschikbaar voor de restauratie en herbestemming van rijksmonumenten en ook voor boerderijen in agrarisch gebruik. Voor restauratie zonder herbestemming moet sprake zijn van een technische urgentie. De subsidie is niet bedoeld voor panden die oorspronkelijk zijn gebouwd als woonhuis. Voor rijksmonumentale en karakteristieke woningen kan wel een laagrentende lening aangevraagd worden bij het Nationaal Restauratiefonds (Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân).

Deze regeling was in 2021 opengesteld van 13 tot en met 17 september. De aanvragen worden in volgorde van binnekomst behandeld; wie eerst komt, eerst maalt! Voor plankosten was de indieningstermijn iets ruimer.

Meer informatie over de Subsidieregeling Monumenten staat op de website van de provincie Fryslân.

Gemeentelijke subsidie instandhouding

Sommige gemeenten hebben een eigen regeling om eigenaren van rijksmonumenten of gemeentelijke monumenten en soms ook beeldbepalende panden in een beschermd stads- of dorpsgezicht te ondersteunen bij het instandhouden van hun pand. U kunt contact opnemen met uw gemeente om naar de mogelijkheden te informeren.

Lening Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân

Naast subsidiëring via de Subsidieregeling Monumentenzorg en Cultuurhistorie heeft de provincie Fryslân in samenwerking met het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds het Cultuurfonds voor Monumenten Fryslân opgericht. Hier kunnen eigenaren van niet-rijksmonumenten een aanvraag doen voor een laagrentende lening voor restauratie eventueel in combinatie met herbestemming en/of verduurzaming van hun pand.

Subsidie voor activiteiten in het kader van erfgoed

Er bestaat geen landelijke of provinciale subsidie in Fryslân specifiek voor cultuurhistorische activiteiten. De provincie Fryslân stelt wel subsidie beschikbaar voor bewonersinitiatieven die bijdragen aan de leefbaarheid in dorpen en steden. Daarbij gaat het om kleinschalige projecten op het gebied van werk, cultuur, toerisme en recreatie, duurzaamheid, natuur en landschap. Kijk voor meer informatie en het aanvragen van subsidie op de website over het Iepen Mienskipsfûns.